EMPATI NEDIR?
En basit anlamiyla bir insanin kendisini karsisindaki insanin yerine koyarak onun duygu ve düsüncelerini dogru olarak anlamasidir. Basit bir sözcük gibi görünen empati aslinda arkasinda birçok kuramsal öge barindiran bir kavram. Empatinin gerçeklesmesi için üç temel asama gerçeklesmeli: Ilk olarak, empati kuracak kisinin karsisindaki insanin fenemolojik alanina girmeyi basarabilmesi gerekiyor. Bu yabanci sözcük ürkütmesin sizi; girmemiz gereken fenemolojik alan, bir insanin dünyaya bakis tarzindan baska bir sey degil. En yalin anlatimiyla, dünyaya bir baskasinin gözünden baktiginizda, kendinizi o kisinin yerine koydugunuzda fenemolojik alanina da girmis oluyorsunuz. Burada dikkat edilmesi gereken, o kisinin rolünde bir süre kaldiktan sonra kendi rolümüze geri dönebilmemiz. Yani o kisiye benzemek, onunla özdeslesmek, ona sempati duymak ya da ona hak vermek durumunda degiliz; aslinda özdesim kurmaktan kaçinmamiz bile gerekiyor. Empati kurdugumuzda ise karsimizdaki kisiye hak vermemiz gerekmiyor. Önemli olan kendimizi onun yerine koyup onun düsünce, algilama ve duygu dünyasini kesfetmemiz... Sonrasinda ister hak verin, ister hak vermeyin onu anlamis olacaksiniz.
Konunun uzmanlari empatik tepki çesitlerine dair üçlü bir siniflandirma yapiyor: Onlar basamagi, ben basamagi ve sen basamagi. Bir arkadasinizin size bir derdini anlattigini düsünün ve bu örnek üzerinden empati siniflandirmalarini açiklayalim. Eger arkadasinizin sorunu üzerine düsünmek yerine, onu dinledikten sonra toplumun yargilarindan yola çikarak bir tepki veriyorsaniz Onlar Basamagina dahil bir empati kurmus oluyorsunuz. Bu basamakta tepki verenler genel geçer kurallardan söz eder ve kalip ifadeler kullanir. Igneyi baskasina, çuvaldizi kendine batir, Dere geçilirken at degistirilmez... Iki tarafin duygularina da yer yoktur bu tepkide. Onlar basamagi, adi üzerinden onlarin yargilarindan yola çikar. Ayni arkadasinizin derdini dinledikten sonra Sorma ya, ben de ayni sorunla bogusuyorum diyerek arkadasinizi kendi sorunuyla bas basa birakip kendinizi anlatmaya basliyorsaniz Ben Basamaginda empati kuruyorsunuz demektir. Onlar basamagina göre sorunu olan kisiye yardimci olsa da yeterli olmayacaktir kurulan empati. Son olarak, Sen Basamagini ele alirsak... Kendinizi ayni arkadasinizin yerine koydugunuzu düsünün. Ben asla böyle bir sey yapmazdim diyor olsaniz bile, bir an için olsun o arkadasiniz gibi düsünmeye çalisin. Kendi görüsleriniz ya da toplumun yargilarini bir kenara birakip onu anlamaya çalisin. Onun geçmiste yasadigi deneyimleri de göz önüne alarak kendinizi onun yerine koyun. Iste simdi sen basamaginda empati kurdunuz ve onu anlamaya basladiniz. Ona hak vermiyor, onu hatali buluyor olabilirsiniz ama artik gönül rahatligiyla onu anladiginizi söyleyebilirsiniz. Onu anladiginizi arkadasiniza da iletebilirseniz hem ona yardimci olmus olacaksiniz, hem de dostlugunuz eger bu firtinayi atlatabilirse çok daha keyifli sulara yelken açacak.
Esler arasindaki anlasmazliklar, çocuklarin anne babalariyla ortak bir dil tutturamamasi, is arkadaslarinin yasadigi gerginlikler... Hemen hepsinin çözümü sen basamaginda empati kurmaktan geçmiyor mu? Bilgiyi is ortaminda en etkin sekilde kullanabilmek için is dünyasinda bulunmak ve teorik bilgiyi pratik tecrübeye dönüstürmek gerekmektedir. Teknolojinin ilerlemesi ve dünya pazarlarinin genislemesiyle birlikte is dünyasi hizli bir degisim ve gelisim sürecine girdi Rekabet eskisinden daha acimasiz bir hal aldi. Rekabeti yönlendirebilmek için egitim ve tecrübeye gereken ihtiyaç artti. Kariyerinizi yükselterek is basvurularinda aranan insan konumuna gelebilmek elbette ki çok güzel bir hadisedir. Yurtdisinda yabanci ögrencilere farkli sektörlerde ve farkli seçeneklerde staj imkanlari sunulmaktadir. Ögrenciler yurtdisinda katildiklari staj programlariyla, iyi bir is deneyimi ve dil pratigi elde etmis olacaklardir.
Empati nasıl kuruluyor?
Uzmanlar bazı insanların çok güçlü empati duyguları nedeniyle diğer insanların acısını gerçekten hissedebildiğini söylüyor.
İnsanlar 'Acını paylaşıyorum' dediğinde bunu genellikle lafın gelişi söyler, ancak İngiliz uzmanlar bazı insanların çok güçlü empati duyguları nedeniyle diğer insanların acısını gerçekten hissedebildiğini söylüyor.
Dokunmak önemli
Londra College Üniversitesi'nden uzmanlar, karşısındakine dokunulduğunu görmenin, beynin aynı bölümünü harekete geçirerek kendi bedenine dokunulmuş gibi hissedilmesine yol açtığını söylüyor. Bu bağlantı, nasıl empati kurduğumuza da açıklık getiriyor.
0 yorum :
Yorum Gönder